NAM ĐỊNH: Kết quả kiểm tra An toàn thực phẩm tại bếp ăn tập thể trường học trên địa bàn tỉnh năm 2022

Ngày đăng: 14/11/2022 - Lượt xem: 885

Thực hiện Quyết định số 843/QĐ-SYT ngày 15/12/2021 của Sở Y tế tỉnh Nam Định về việc phê duyệt kế hoạch kiểm tra Y tế năm 2022, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Nam Định (Chi cục) tiến hành kiểm tra 47/61 bếp ăn trường học trên địa bàn tỉnh Nam Định trong tháng 9-10/2022. Tham gia đoàn kiểm tra có lãnh đạo và chuyên viên của Chi cục, Sở Giáo dục và Đào tạo, các Phòng Giáo dục & Đào tạo, Phòng Y tế và Trung tâm Y tế các huyện/TP Nam Định. Tiếp và làm việc với đoàn, tại một số trường ngoài Ban Giám hiệu còn có sự tham gia của Lãnh đạo UBND và trạm Y tế xã.

Kết quả cụ thể

Tổng số trường học có bếp ăn bán trú được kiểm tra: 47 trường, gồm: 30 trường mầm non, 01 nhóm trẻ tư thục, 14 trường tiểu học, 02 trường THCS. Các loại hình ăn uống tại các trường: nấu ăn tại chỗ, cho thuê nấu tại trường, cung cấp suất ăn sẵn.

Hồ sơ pháp lý

Khối mầm non: có kế hoạch đảm bảo an toàn thực phẩm trong trường học, có quyết định thành lập ban an toàn vệ sinh thực phẩm, tổ giám sát an toàn vệ sinh thực phẩm và phân công trách nhiệm cho từng thành viên trong tổ; 100% các trường mầm non đều tự nấu ăn bán trú.

Các trường tiểu học và trung học cơ sở: có Quyết định thành lập bếp ăn bán trú, có quyết định thành lập tổ giám sát an toàn vệ sinh thực phẩm và phân công trách nhiệm cho từng thành viên trong tổ. Các trường đều ký hợp đồng cung cấp dịch vụ với các đơn vị có đủ năng lực cung cấp dịch vụ ăn uống. Trong số 16 trường (Tiểu học và Trung học cơ sở) có 09 trường có bếp chế biến tại chỗ, 07 trường không tổ chức bếp nấu mà chỉ ký hợp đồng với các công ty cung cấp suất ăn sẵn. Có 14 trường tổ chức ăn tại lớp học và 02 trường có khu ăn riêng biệt.

Tổng số 215 nhân viên dinh dưỡng, nấu bếp của 47 trường được tập huấn kiến thức ATTP và được khám sức khỏe định kỳ tuy nhiên chỉ có 21% số nhân viên có thực hiện xét nghiệm virus viêm gan A, viêm gan E.

Điều kiện vệ sinh cơ sở

Phần lớn (82,5%) được thiết kế theo nguyên tắc 1 chiều, cách xa các nguồn gây ô nhiễm; 100% có hệ thống cống rãnh thoát nước tốt, không ứ đọng, vệ sinh thường xuyên; 75% bếp có trần, tường sáng màu, dễ vệ sinh; 90% sàn bếp phẳng, không trơn, không đọng nước; 100% có bồn rửa tay cho học sinh, 97% có nhà vệ sinh riêng, 87% có khu thay đồ bảo hộ lao động cho nhân viên nhà bếp, 80% có kho chứa thực phẩm riêng biệt.

Điều kiện dụng cụ, trang thiết bị:

Tất cả bếp ăn bán trú các trường khi sơ chế, chế biến thực phẩm và chia thức ăn có bàn cao >60 cm. Có đầy đủ dụng cụ và trang thiết bị phục vụ chế biến, nấu nướng, ăn uống, sử dụng bằng các vật liệu dễ làm vệ sinh.

Về vệ sinh dụng cụ: 90% bát con, thìa; 70% nồi chia thức ăn; 80% khay đựng thức ăn đạt yêu cầu. Riêng cốc uống nước của học sinh chỉ đạt 50%.

Điều kiện nguyên liệu thực phẩm:

100% thực phẩm có hồ sơ chứng minh nguồn gốc.

Với các trường tự nấu ăn: 58% ký hợp đồng các công ty cung cấp thực phẩm, các công ty này có hồ sơ năng lực đủ điều kiện cung cấp thực phẩm; 42% các trường ký hợp đồng với cơ sở cung cấp thực phẩm tại địa phương.

Các trường cho mượn địa điểm nấu và mua suất ăn sẵn có ký hợp đồng với các công ty cung cấp và chế biến thực phẩm đã được quản lý bới các cơ quan chức năng. Có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATVSTP hoặc bản cam kết với chính quyền địa phương. Tuy nhiên các hợp đồng của các trường ký với các công ty và hộ sản xuất kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ chưa chặt chẽ, chưa thể hiện đủ quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ của các bên trong trường hợp có sự cố an toàn thực phẩm.

100% các trường sử dụng nước máy, nước qua hệ thống lọc trong sơ chế, chế biến nấu nướng.

Xét nghiệm các mẫu thực phẩm: đa số các mẫu thực phẩm như rau, củ quả, thịt, cá, tôm… đảm bảo an toàn.

Ghi chép sổ kiểm thực 3 bước và lưu mẫu thức ăn:

100% các trường đều có sổ kiểm thực 3 bước, ghi chép sổ cơ bản theo quy định nhưng một số trường ký hợp đồng mua suất ăn sẵn chưa có sổ kiểm thực bước 3 trước khi ăn; 100% các bếp thực hiện lưu mẫu thức ăn hàng ngày, đủ số lượng tuy nhiên còn 26% chưa đạt yêu cầu về quy cách niêm phong.

Một số đề xuất, kiến nghị

Chính quyền địa phương

Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động ăn, uống ở bếp ăn tập thể trường học trên địa bàn theo quy định của pháp luật.

Tăng cường kiểm tra, kiểm soát các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm và kinh doanh thức ăn đường phố do địa phương quản lý xung quanh trường học.

Xử lý nghiêm các vi phạm các cơ sở không đảm bảo ATTP và công khai vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng, đồng thời biểu dương các đơn vị làm tốt, các điểm cung cấp thực phẩm an toàn để các trường có lựa chọn trong việc ký hợp đồng.

UBND các cấp quan tâm đầu tư, nâng cấp, cải tạo cơ sở vật chất các bếp ăn bán trú cho các trường trên địa bàn quản lý. Khi thiết kế và xây dựng khu vực nhà bếp cần tham khảo ý kiến chuyên môn ngành Y tế để đáp ứng các quy định ATTP đối với bếp ăn tập thể.

Ngành Giáo dục và Đào tạo:

Rà soát và cập nhật các văn bản quản lý nhà nước về ATTP trước khi hướng dẫn cho các cơ sở giáo dục có bếp ăn bán trú. Tránh hướng dẫn ngoài quy định hiện hành về an toàn thực phẩm như: Yêu cầu các trường phải có bản cam kết đảm bảo ATTP với phòng GD&ĐT, với UBND xã….Các nội dung ghi chép ở các sổ kiểm thực ba bước và lưu mẫu thức ăn cần thực hiện đúng theo mẫu đã được Bộ Y tế ban hành. Các bản hợp đồng dân sự về mua bán thực phẩm giữa nhà trường và bên cung cấp thực phẩm không cần phải có thêm chữ ký và dấu của trạm y tế, của UBND cấp xã và của ban đại diện cha mẹ học sinh...

Chỉ đạo các trường có bếp ăn bán trú rà soát, chỉnh sửa các bản hợp đồng mua bán thực phẩm giữa nhà trường và các bên cung ứng cần chặt chẽ, thể hiện đầy đủ quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ của các bên trong trường hợp nếu có sự cố an toàn thực phẩm.

Chỉ đạo các trường tăng cường kiểm soát nguồn gốc thực phẩm, không khoán trắng việc đảm bảo ATTP cho các nhà cung ứng thực phẩm. Yêu cầu các trường căn cứ tình hình thực tiễn của đơn vị triển khai việc tăng cường phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh, xây dựng kế hoạch và tổ chức kiểm tra, giám sát thường xuyên, định kỳ, đột xuất công tác đảm bảo an toàn thực phẩm. Trong kế hoạch phối hợp phải nêu rõ đối tượng, thời gian, cách thức tổ chức thực hiện và sau khi kiểm tra phải có biên bản làm việc, có chữ ký của các bên. Kiên quyết chấm dứt hợp đồng với các cơ sở cung cấp thực phẩm không đáp ứng các quy định về an toàn thực phẩm.

Xây dựng kịch bản phối hợp xử lý và tổ chức diễn tập thường xuyên để ứng phó với tình huống xảy ra ngộ độc thực phẩm có đông học sinh mắc nhằm không để xảy ra tử vong, không ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự xã hội…

Ngành Y tế:

Các cơ sở y tế được phép khám sức khỏe ban đầu, khám định kỳ không sử dụng các giấy xác nhận sức khỏe theo mẫu đã bị bãi bỏ. Cần thực hiện đúng Tiêu chuẩn phân loại sức khỏe để khám tuyển, khám định kỳ cho người lao động theo quyết định số 1613/QĐ-BYT ngày 15/8/1997 của Bộ Y tế. Thực hiện xét nghiệm virus viêm gan A, viêm gan E cho người trực tiếp tham gia chế biến thực phẩm. Không xét nghiệm phân tìm ký sinh trùng đường ruột, trừ trường hợp địa phương đó đang công bố dịch tiêu chảy.

Phòng Y tế, TTYT huyện: Không thực hiện việc cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP; không thực hiện bản cam kết đảm bảo ATTP với các trường học có bếp ăn bán trú. Việc cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm phải thực hiện theo Quyết định số 28/2019/QĐ-UBND ngày 06/9/2019 của UBND tỉnh Nam Định về Quy định phân công, phân cấp trách nhiệm quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm thuộc phạm vi quản lý của ngành Y tế trên địa bàn tỉnh Nam Định.

Phối hợp với ngành Giáo dục và Đào tạo tăng cường hoạt động hướng dẫn, kiểm tra và giám sát mối nguy ATTP ở bếp ăn tập thể trường học theo quy định của pháp luật.

Các trường học có tổ chức bếp ăn bán trú:

Cần thường xuyên cập nhật kiến thức về ATTP cho người quản lý, giáo viên và người chế biến thực phẩm nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết của các nhóm đối tượng trong việc thực hiện các quy định về an toàn thực phẩm.

Rà soát, sửa đổi, bổ sung nội dung các hợp đồng thực phẩm rõ ràng, cụ thể về quyền và nghĩa vụ của các bên.

Với các trường có ký hợp đồng cung ứng thực phẩm với các công ty (cung cấp thực phẩm hoặc nấu ăn tại chỗ hoặc cung cấp suất ăn sẵn…), nhà trường cần kiểm tra chặt chẽ giữa hồ sơ pháp lý và năng lực thực tế của các cơ sở đó. Cần kiểm tra định kỳ và đột xuất tại các cơ sở cung cấp thực phẩm cho các công ty ký hợp đồng cung ứng với nhà trường nhằm kiểm soát tốt nguồn thực phẩm. Không được khoán trắng chất lượng vệ sinh, an toàn thực phẩm cho các công ty, cơ sở cung ứng.

Không nên sử dụng các loại thực phẩm rau, củ, quả… trái mùa vì dễ bị bảo quản bằng hóa chất có hại cho sức khỏe. Thường xuyên kiểm tra thực đơn, khẩu phần ăn của học sinh. Khi tổ giám sát thực phẩm của trường (có thành phần ban đại diện cha mẹ học sinh) kiểm tra đột xuất việc nhập thực phẩm vào trường cần phải có biên bản kiểm tra và có chữ ký của các thành phần tham gia.

Chỉ sử dụng dụng cụ phục vụ ăn uống (khay, cốc…) đảm bảo chất lượng, an toàn, không thôi nhiễm ra thực phẩm.

Thực hiện tốt kiểm thực ba bước và lưu mẫu thức ăn. Thường xuyên kiểm tra thực hành của nhân viên trong quá trình chế biến thực phẩm.

Trước đó, ngày 30/9/2022, hai sở Y tế và Giáo dục &Đào tạo phối hợp tập huấn phổ biến kiến thức và các văn bản quy phạm mới về ATTP cho tất cả lãnh đạo và chuyên viên phụ trách của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện, thành phố, các phòng chuyên môn của sở Giáo dục & Đào tạo với sự tham gia trực tiếp của Lãnh đạo 2 sở.

Một số hình ảnh: