Việc xây dựng, ban hành Luật Ban hành VBQPPL năm 2025 là cần thiết, kịp thời nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thi hành pháp luật tại Nghị quyết số 27-NQ/TW của Hội nghị Trung ương lần thứ sáu khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới, Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật, Kết luận số 119-KL/TW ngày 20/01/2025 của Bộ Chính trị về việc đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật bảo đảm chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả. Đồng thời, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong quá trình thi hành Luật Ban hành VBQPPL năm 2015.
Luật ban hành văn bản QPPL năm 2025 tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho việc xây dựng và vận hành hệ thống VBQPPL thống nhất, đồng bộ, minh bạch, khả thi, dễ tiếp cận, hiệu lực và hiệu quả, góp phần tháo gỡ "điểm nghẽn", khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực, tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Về phạm vi điều chỉnh, kế thừa Luật hiện hành, Luật ban hành văn bản QPPL năm 2025 quy định khái quát hơn và bổ sung nội dung, trách nhiệm tổ chức thi hành bên cạnh nội dung về xây dựng VBQPPL, cụ thể như sau: "Luật này quy định việc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật; nội dung về tổ chức thi hành văn bản quy phạm pháp luật", đồng thời, giữ quy định Luật hiện hành về việc không quy định về làm Hiến pháp, sửa đổi Hiến pháp.
Về bố cục, thực hiện việc thể chế hóa chủ trương đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, Luật 2025 bố cục gồm 9 chương, 72 điều (Luật 2015 gồm 17 chương, 173 điều. Như vậy, Luật 2025 giảm 8 chương tương ứng với 47% số chương, 101 điều tương ứng với 58,4% số điều so với Luật năm 2015).
.png)
Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được quy định tại Điều 4 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 gồm:(1) Hiến pháp.
(2) Bộ luật, luật (sau đây gọi chung là luật), nghị quyết của Quốc hội.
(3) Pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
(4) Lệnh, quyết định của Chủ tịch nước.
(5) Nghị định, nghị quyết của Chính phủ; nghị quyết liên tịch giữa Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
(6) Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
(7) Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
(8) Thông tư của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; thông tư của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ; thông tư của Tổng Kiểm toán nhà nước.
(9) Thông tư liên tịch giữa Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ.
(10) Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh).
(11) Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
(12) Văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.
(13) Nghị quyết của Hội đồng nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp huyện).
(14) Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp huyện.
Như vậy, so với Luật 2015 không còn hình thức văn bản quy phạm pháp luật Nghị quyết của Chính phủ, Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp xã, bỏ hình thức văn bản QPPL quyết định của Tổng Kiểm toán nhà nước thay vào đó là hình thức Thông tư của Tổng Kiểm toán nhà nước....
Ngoài ra, Luật ban hành văn bản QPPL năm 2025 đã bám sát quan điểm chỉ đạo về đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, đổi mới tư duy xây dựng pháp luật theo hướng: Luật chi quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền Quốc hội, bỏ tư duy không quản được thì cấm, chuyển thẩm quyền quyết định Chương trình lập pháp hàng năm từ Quốc hội sang Ủy ban Thường vụ Quốc hội; quy định về việc chịu trách nhiệm đến cùng đối với dự án Luật của cơ quan trình, tách quy trình chính sách ra khỏi quy trình lập dự kiến Chương trình lập pháp.
Bình luận